Biblia, jej kanon a Trójca – Jana 17:17
Kanon Pisma Świętego
Biblia to ustalony przez Boga przekaz dla ludzkości. Z ilu ksiąg składa się ta księga?
Jeżeli chodzi o Nowy Testament to nie ma rozbieżności wśród czytelników Pisma Świętego i większość kościołów uznaje, że NT składa się z 27 ksiąg. A z ilu ksiąg składa się Stary Testament? Tu odpowiedź nie jest już taka oczywista. Dlaczego?
Jeżeli zadamy to pytanie osobie należącej do kościoła katolickiego odpowie, że Pismo Święte zawiera 46 ksiąg. Jeżeli zapytamy osobę wyznającą prawosławie (nie wszystkie odłamy) stwierdzi, że 49. Protestanckie przekłady zawierają jednak tylko 39 ksiąg biblijnych. Kto ma rację?
Zacznijmy od pytania – czy uznajemy, że treść Biblii choć spisywali ją ludzie, jest natchniona?
W 2Piotra 1:20,21 (BW) czytamy:
„Przede wszystkim to wiedzcie, że wszelkie proroctwo Pisma nie podlega dowolnemu wykładowi. Albowiem proroctwo nie przychodziło nigdy z woli ludzkiej, lecz wypowiadali je ludzie Boży, natchnieni Duchem Świętym.”
Z 2 do Tymoteusza 3:16 dowiadujemy się natomiast, że „Całe Pismo przez Boga jest natchnione„, a z listu do Hebrajczyków 1:1, że w Świętych Pismach sam Bóg przemawiał przez proroków. (BT)
„Wielokrotnie i na różne sposoby przemawiał niegdyś Bóg do ojców przez proroków„
Słowo Boże jest prawdą
Można powiedzieć, że Bóg Ojciec udzielał swojego Ducha tym, którzy spisali księgi wchodzące w skład Pisma Świętego. Poprzez swojego Ducha Bóg Ojciec zadbał, aby ludzie przekazali na kartach Biblii Jego słowa. Dlatego możemy się spodziewać, że księgi wchodzące w skład Biblii będą zawierały nie tylko spełniające się proroctwa czy boskie pouczenia, ale również prawdę w tym prawdę historyczną.
Bóg Ojciec poprzez Ducha Świętego zadbał, aby tak się stało, aby zbiór wielu ksiąg stworzył wspólny nie przeczący sobie przekaz dla ludzkości znany nam jako Biblia! Czy zgadzasz się, że treść Biblii zawiera prawdę, zgodnie ze słowami z ewangelii Jana 17:17 (BW) mówiącymi:
„Słowo Twoje jest prawdą„.
Wspomniane 39 ksiąg taką prawdę zawierają. Ale czy taka prawda zawarta jest również w księgach wyszczególnionych poniżej?
- Tobiasza,
- Judyty,
- 1 Machabejska,
- 2 Machabejska,
- Mądrości,
- Mądrość Syracha,
- księga Barucha.
Są to księgi, które oficjalnie Kościół Katolicki uznał jako kanon w roku 1546 podczas tzw. „soboru trydenckiego”. Księgi te zawierają wiele cennych informacji historycznych i kulturowych.
Co ważne, księgi te zawierają poważne błędy historyczne, geograficzne jak również chronologiczne, a to z kolei może podważać wiarygodność całego Pisma Świętego.
Spójna wewnętrznie
Biblia jest księgą, która jest spójna, i która wewnętrznie się uzupełnia. Często jedne księgi powołują się na inne co pozwala jednoznacznie stwierdzić, że wchodzą one w skład Słowa Bożego. Jezus oraz jego uczniowie również cytowali z wielu ksiąg, ale nigdy z wyżej wymienionych.
Czy przed soborem trydenckim kościół katolicki uważał te księgi za część Pisma Świętego? Zdania w tym temacie są różne.
Dla przykładu twórca najbardziej cenionego przez katolików przekładu Biblii na język łaciński Hieronim (Wulgata) uważał, że jeśli jakakolwiek księga (szanowana przez kogoś znacznego) istnieje poza 24 kanonicznymi księgami Starego Testamentu to należy ją umieścić wśród apokryfów, a więc poza Biblią (zobacz Prologus galeatus). Pisał też, że te księgi nie są natchnione Duchem Świętym i nie można używać ich do potwierdzania dogmatów kościelnych (zobacz Praefatio In libros Salomonis). Tak więc Hieronim uważał, że te księgi nie są częścią Pisma Świętego a przecież w oparciu o jego przekład Biblii, kościół przez wieki odprawiał liturgię!
Jak wiadomo kanon hebrajski nie obejmował tych ksiąg, zwanych wtórokanonicznymi. Zostały one dodane dopiero w tłumaczeniu Biblii na język grecki w tzw. Septuagincie.
Poza księgami, które znajdują się w tzw. Biblii Tysiąclecia Septuaginta zawiera również inne księgi, które jednak nie weszły do katolickiego kanonu, takie jak:
- 3 Księga Ezdrasza,
- Modlitwa Manassesa,
- List Jeremiasza,
- 3 Księga Machabejska,
- 4 Księga Machabejska,
- Psalmy Salomona.
Dlaczego kościół jedne księgi znajdujące się w Septuagincie uznał za „święte” i włączył je do swojego kanonu, a inne nie wiadomo dlaczego odrzucił?
Niektórzy zarzucają nam (nietrynitarnym chrześcijanom), że uznajemy tylko 39 ksiąg i nie cytujemy innych ksiąg będących w kanonie Kościoła katolickiego.
Naszym zdaniem grecki przekład zwany „Septuagintą” nie powinien stanowić podstawy do formowania kanonu Pism Hebrajskich. Korygowanie hebrajskiego tekstu greckim tłumaczeniem prowadzi raczej do wypaczenia, a nie poprawienia, jego oryginalnego sensu.
Dlaczego 39 ksiąg?
Nie uznają ich w swoim kanonie (palestyńskim) Żydzi czyli naród, który Bóg wybrał i który był strażnikiem tych ksiąg. Żydzi podczas przepisywania ich liczyli nawet litery w każdym wersie i na każdej stronie, żeby czasami kopia nie różniła się od przepisywanego oryginału.
Nie do pomyślenia było dodanie zdania, a co dopiero całej dodatkowej księgi do tego kanonu. Obecnie protestanckie przekłady Starego Testamentu na języki współczesne w różnych religiach czy wyznaniach, różnią się od kanonu żydowskiego nie liczbą ale jedynie kolejnością oraz układem ksiąg.
Żydowski Stary Testament liczył 24 księgi. Liczbę tę uzyskują Żydzi, tworząc po jednej księdze z dwóch ksiąg Kronik jak również łącząc w jedną 1 i 2 księgę Samuela, łącząc dwie księgi Królów w jedną, łącząc Ezdrasza z Nehemiaszem w jedną księgę, oraz w jednej księdze zamieszczając wszystkich tzw. proroków mniejszych. Warto podkreślić, że treść Biblii pozostaje w tym innym podziale taka sama jak również jest niezmienna.
Co uznawał Jezus?
Nas interesuje głównie to jak zapatrywał się na Księgi ST Jezus. W czasach Pana Jezusa układ ksiąg był już dobrze znany. Pan Jezus wyraźnie zwrócił uwagę w swoich wypowiedziach, że uznaje go takim jakim jest. Można się o tym przekonać czytając chociażby ewangelię Łukasza 11:51 BT (oraz Mat. 23:35)
„Tak na tym plemieniu będzie pomszczona krew wszystkich proroków, która została przelana od stworzenia świata, od krwi Abla aż do krwi Zachariasza, który zginął między ołtarzem a przybytkiem. Tak, mówię wam, na tym plemieniu będzie pomszczona.”
Pan Jezus mówi w tym fragmencie o pomszczeniu krwi proroków opisanych od przelania krwi Abla (mówi o tym księga Rodzaju 4:8), aż do przelania krwi Zachariasza (wspomina o tym ostatnia wg. kanonu Żydowskiego księga czyli 2 księga Kronik 24:22,23).
Jak powszechnie wiadomo, żydowski kanon Pisma Świętego podzielony był na 3 części a mianowicie:
- Prawo (Zakon) – Tora
- Prorocy – Newiim
- Pisma – Ketuwim
Z ewangelii Łukasza 24:44 (BT) wynika, że Jezus taki właśnie układ uznawał:
„Potem rzekł do nich: To właśnie znaczyły słowa, które mówiłem do was, gdy byłem jeszcze z wami: Musi się wypełnić wszystko, co napisane jest o Mnie w Prawie Mojżesza, u Proroków i w Psalmach„
Żydowska część Biblii tzw. Pisma zaczynały się księgą Psalmów. Mówiąc o Psalmach chodziło właśnie o tą trzecią część kanonu.
Co ważne, ustalonych przez kościół katolicki jako kanon tych ksiąg NIGDY nie cytował Pan Jezus.
Czym różni się Septuaginta od układu o którym powyżej piszemy?
W książce Moniki Szela “Przekład Septuaginty Remigiusza Popowskiego na język polski i jego znaczenie dla kultury biblijnej w Polsce” czytamy pod śródtytułem “1.5.1 Porządek, liczba i zawartość ksiąg”:
“Biblia hebrajska dzieli księgi na trzy zbiory według kryterium kolejności powstawania: Prawo – Tora, księgi Proroków – Nevi’im (obejmujące oprócz Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela i 12 proroków mniejszych również księgi Jozuego, Samuela i Królów), oraz Pisma – Ketuvim (zawierające Kroniki, Psalmy, Księgę Hioba, Przysłowia, Rut, Pieśń nad pieśniami, Koheleta, Lamentacje, Księgę Estery, Daniela i Ezdrasza z Nehemiaszem w jednej księdze). W Septuagincie natomiast znajdujemy – stosowany do tej pory – podział na cztery zbiory o poszerzonym (z wyjątkiem Tory) składzie według kryterium gatunków literackich: prawo, księgi historyczne, księgi dydaktyczne oraz prorockie, co nie pozostało bez wpływu na interpretację i hermeneutykę biblijną.
Zauważalny nawet przy pobieżnym porównywaniu zawartości Biblii hebrajskiej i greckiej jest również inny porządek ksiąg. Księga Rut, Kronik, Ezdrasza i Nehemiasza oraz Estery pojawiają się w Septuagincie przed Psalmami, zaś wszyscy Prorocy, do których należy w LXX Księga Daniela, są przesunięci na koniec Biblii greckiej.”
Wynika z tego, że Pan Jezus o czym czytamy w Łukasza 24:44 uznawał hebrajski podział a nie ten z Septuaginty.
Co mówią historycy?
Jak wynika z relacji historyka żydowskiego Józefa Flawiusza kanon (ST) powstawał od czasów Mojżesza, aż do Ezdrasza. To właśnie on, Ezdrasz, co potwierdza uczony żydowski Eliasz Lewita, był twórcą zamknięcia w całość ksiąg Starego Testamentu. Obecny podział ksiąg ST został ostatecznie uznany ok. roku 100 na synodzie rabinistycznym w Jamni (tzw. kanon palestyński). Księgi deuterokanoniczne odrzucali również pisarze wczesnochrześcijańscy tacy jak Cyryl Jerozolimski, Epifaniusz, Grzegorz z Nazjanzu, Rufin, Hieronim czy Augustyn podkreślający ich tajemnicze pochodzenie. Również Luter nie zaliczał ich do kanonu Pisma Świętego.
Co ważne, nie dostrzegamy w tych księgach, pieczęci i podpisu Boga a więc wpływu Ducha Świętego! Zawierają nieprawdziwe informację oraz zabobony. Dla przykładu zobaczmy fragment z Księgi Judyty 1:1(BT)
„Było to w 12 roku panowania Nabuchodonozora, który królował nad Asyrią w wielkim mieście Niniwie…”
A teraz zobaczmy przypis marginesowy do tego tekstu, który zamieszczają katolickie przekłady biblijne np. BT:
„”Nabuchodonozor” nie był nigdy królem asyryjskim w Niniwie. Prawdopodobnie chodzi tu o króla perskiego Artakserksesa III (358-338) i o jego wyprawę wojenną przeciw Syrii. „Arfaksad” jako król Medów także nie jest znany w historii. Może chodzi tu o Fraorta, założyciela królestwa medyjskiego. „Ekbatana” – dziś Hamadan, leży w połowie drogi między Bagdadem a Teheranem. „
Tak więc sami tłumacze przyznają, że Nabuchodonozor NIGDY NIE BYŁ KRÓLEM ASYRII. Jak wiadomo Niniwa NIGDY nie była stolicą państwa Nabuchodonozora. Niniwa była stolicą ASYRII a NIE BABILONU. Nabuchodonozor był królem Babilonu a nie Asyrii.
Księga Tobiasza
Z innej księgi, księgi Tobiasza dowiadujemy się, że był on w młodości świadkiem buntu północnych plemion, a później został zesłany do Niniwy (1:10-12, BT). Jeżeli byłoby to prawdą to Tobiasz by musiał żyć ponad 257 lat. Tymczasem w Tobiasza 14:1,2 (BT) napisane jest, że Tobiasz żył tylko 112 lat. Z treści księgi Tobiasza dowiadujemy się również, że żeni się on z owdowiałą dziewicą i odpędza demona, spalając serce i wątrobę ryby. Po powrocie do domu żółcią przywraca wzrok ojcu. Jak widzimy zawarte są w księdze Tobiasza zabobony oraz rzeczy, które Bóg potępia w swoim słowie, co wyraźnie świadczy, że nie jest to księga natchniona przez Boga.
Warto się w tym miejscu zastanowić czy takie dodawanie ksiąg do ustalonego wcześniej kanonu Pisma Świętego, da się pogodzić z naukami płynącymi z Biblii? Dla przykładu w księdze Objawienia 22:18 czytamy: (BT)
„Ja świadczę każdemu, kto słucha słów proroctwa tej księgi: jeśliby ktoś do nich cokolwiek dołożył, Bóg mu dołoży plag zapisanych w tej księdze.”
Czy nie podobna zasada nie powinna tyczyć się również innych ksiąg? W księdze Przysłów 30:6 (BT) możemy przeczytać:
„Do słów Jego nic nie dodawaj, by cię nie skarał: nie uznał za kłamcę.”
Czy księgi te nauczają o Trójcy?
Na koniec warto podkreślić, że te dodatkowe księgi nic nie wnoszą do tematu Trójcy! Czy trynitarze są w stanie nawet w oparciu o te apokryfy wykazać biblijne oparcie dla dogmatu Trójca Święta? Również w tych deuterokanonicznych księgach dogmat o Trójcy Świętej nie znajduje poparcia. My natomiast jako nietrynitarni chrześcijanie chociaż nie uznajemy tych dodanych XV wieków po Chrystusie ksiąg za natchnioną część Biblii, potrafimy wykazać fakt, iż treść tych apokryfów zaprzecza istnieniu Trój-jedynego Boga! Oto nasze argumenty:
Mądrość Syracha 48:5 (BT) uwypukla fakt, że „JAHWE jest najwyższym Bogiem” – zobacz nasz komentarz „Czy Najwyższy Bóg może być z kimś równy?”.
„Ty, który ze śmierci wskrzesiłeś zmarłego i słowem Najwyższego wywiodłeś go z Szeolu. „
Kolejne myśli antytrynitaryzmu odnaleziona w apokryfach pochodzi z Mądrości Syracha 42:18 (BT)
„On zbadał przepaści i serca ludzkie i wszystkie ich knowania poznał, albowiem Najwyższy posiada całą wiedzę i przewiduje najdalszą przyszłość.”
Bóg Najwyższy ma całą wiedzę! A co z pozostałymi osobami rzekomej Trójcy? – zobacz nasz komentarz do wpisu: Kto „dysponuje” Duchem Świętym?
Wnioski
Tak więc powodem nie powoływania się na te księgi nie jest to, że potwierdzają one dogmat o Trójcy (a wręcz przeciwnie) ale to, że nie są zgodne historycznie oraz nie zawierają prawdy!
Już sam termin apokryf (słowo „apokryphos” pochodzi z języka greckiego) oznacza coś ukrytego i tajemnego. Znamienne jest to, że większość „apokryfów” ma niepewne autorstwo i pochodzenie. Dlatego nie udostępniano ich publicznie, a właściwie leżały one w „ukryciu”.
Podsumowując, tekst ksiąg biblijnych dodanych do Pisma Świętego przez kościół XV wieków po Chrystusie nie „popiera” dogmatu Trójca Święta. Zawiera natomiast wiele myśli, które wyraźnie zaprzeczają naukom trynitarzy.
Jesteśmy świadomi, że zarzuty trynitarzy mówiące, że „nie uznajemy całej Biblii” mają tak naprawdę odciągnąć poszukiwaczy prawdy od właściwego tematu, braku poparcia Pisma Świętego dla nauki o Trójcy Świętej.
Jeżeli temat kanonu Pisma Świętego cię interesuje to polecam do przeczytania książkę Lee Martina McDonalda „Kanon Biblii”, wydaną z cyklu „Prymasowska Seria Biblijna”.
Chcąc poruszyć ważną sprawę kanonu Biblii najpierw postarałem się zbadać grunt, by sprawdzić czy jest możliwość rozsądnej dyskusji na ten temat w komentarzach. Mimo iż nie jest to główny cel artykułu, zawartych jest w nim szereg zarzutów wobec ksiąg, które osobiście uznaję za natchnione. Odparcie tych wszystkich zarzutów w jednym komentarzu wydawało mi się trudne, dlatego skupiłem się na rozważeniu tylko jednego przykładowego argumentu obecnego tekście. Pod lupę wziąłem zatem twierdzenie obecne w tekście artykułu, że księgi te zostały dodane… Czytaj więcej »
Chciałbym odnieść się najpierw do tego co często twierdzą protestanci, że te księgi Kościół Katolicki dodał do Starego Testamentu w roku 1546 podczas tzw. „soboru trydenckiego”. Nie wiem czy badaliście temat, ale wszystkie informacje które znalazłem nie potwierdzają tego stwierdzenia, a raczej wskazują, że jest ono nieprawdą. Chciałbym więc teraz odnieść się tylko do tego jednego zagadnienia: Czy prawdą jest, że dopiero w 1546 roku KK dodał do ST, te księgi, które niektórzy nazywają wtórokanonicznymi, a inni apokryfami? (Nie zamierzam… Czytaj więcej »
Zawsze powtarzacie by wnikliwie badać wszystko, czy jest rzeczywiście takie jak się powszechnie twierdzi. Sprawa kanonu jest jednak tak fundamentalna, że bardzo ciężko o niej rozmawiać. W artykule piszecie tak jakbyście byli zupełnie stuprocentowo przekonani o słuszności przedstawionych wniosków; jakby w ogóle nie do pomyślenia było myśleć inaczej. Nie przedstawiacie nawet wszystkich argumentów przeciw tym księgom, lecz raczej zadowalacie się przykładami i ogólnikami, jakby nie trzeba było tego nawet dowodzić; jakby z definicji było to oczywiste i niepodważalne. Przedstawiacie jednak… Czytaj więcej »
Jana 17:17 Jak możemy zauważyć, Jezus nie mówi tutaj, że „moje i twoje” słowo jest prawdą. Wskazuje tutaj tylko na jedną personę. Jezus wskazał na rzeczywiste źródło prawdy, kiedy w modlitwie do Boga RZEKŁ: * „Słowo Twoje jest prawdą”. „Słowo” Boga można znaleźć w Biblii. Zauważ, że w języku greckim mamy tutaj ὁ λόγος (ho logos) czyli identyczne słowo jak w Jana 1:1 Wiemy z całą pewnością, że tą jedną personą jest „BÓG”. (Jn 8:40) Tymczasem wy chcecie mnie zabić — człowieka, który powiedział… Czytaj więcej »
Apokryf Henocha r.46 : ujrzałem kogoś, kto miał „Głowę Dni”. Ta jego głowa była biała jak wełna i z nim był inny, którego twarz miała ludzki wygląd, ale ta jego twarz była wypełniona łaską, jak twarze świętych aniołów. Poprosiłem jednego z aniołów, którzy przyszli ze mną, aby wyjawił mi wszystkie tajemnice o tym Synu Człowieczym, kto on jest, skąd się tu wziął i dlaczego chodzi z „Głową Dni”? Anioł odpowiedział: to jest Syn Człowieczy, do którego należy sprawiedliwość i z… Czytaj więcej »
Co do Tobiasza sie nie zgadzam, to nie jest księga typowo historyczna lecz dydaktyczna. Zachowuje wszystkie wartości rodzinne, oraz pokazuje wierność Bogu, oraz pierwowzór malzenstwa, o ktorym decyduje sam Bog. A co do uwolnienia od demona, w czasach przed Mesjaszem nie robiono tego, a jeśli robiono to nie tak jak czynił to Mesjasz. W czasach starego przymierza kazde działanie duchowowci przypisywano woli Bozej więc temat uwalniania od demonow praktycznie nie istniał. Tak więc nie zarzucajmy, ze to magia, autor nie… Czytaj więcej »
Bardzo ciekawa informacja bo skoro apokryfy tak jak reszta Pisma Świętego tylko Boga JAHWE nazywają NAJWYŻSZYM (a sebelianizm jest herezją) to dogmat o RÓWNOŚCI osób domniemanej Trójcy Świętej jest kłamstwem!!! Dzięki za przytoczenie tych fragmentów ksiąg apokryficznych, które to wyraźnie ukazują.