Jak Duch wstawia się za nami?

Przytoczony poniżej werset z Rzymian 8:26 (BW),  jest często wykorzystywany jako argument za „odrębnością osobową” Ducha Świętego. Z tego powodu warto go dokładnie przeanalizować.

„Podobnie i Duch wspiera nas w niemocy naszej; nie wiemy bowiem, o co się modlić, jak należy, ale sam Duch wstawia się za nami w niewysłowionych westchnieniach.”

Chodzi o zwrot „Duch wstawia się za nami”, przytaczany w trynitarnej argumentacji. Czy rzeczywiście Paweł naucza tu o trzeciej osobie Boga, czy raczej o bożym Duchu, który wspiera nas w trudnych chwilach?

Użyte tu greckie słowo ὑπερεντυγχάνει (huperentugchánei-Strong 5241) często tłumaczone jest na „wstawia się”. Kilka jednak przekładów tłumaczy je na „przyczynia się”, jak oddaje to, chociażby Biblia Tysiąclecia II wydanie (zobacz również Biblia Gdańska 1881). Warto przy tym zauważyć, że „wstawiać się” niekoniecznie znaczy modlić. Słowo to raczej oznacza stanięcie po naszej stronie.

Barnes w swoich notatkach zauważa, że:  „Właściwym znaczeniem tego słowa jest bycie obecnym przy kimś w celu udzielenia pomocy, …”

To nie trzecia osoba Boga, ale Bóg Ojciec jest przy nas w naszej niedoli, gdy Jego Duch nas wspiera.

Trzeba przy tym wspomnieć, że omawiane słowo ὑπερεντυγχάνει, występuje w Nowym Testamencie tylko jeden raz. Jest ono także bardzo rzadkie w starożytnej literaturze greckiej. Nie mamy zatem możliwości porównania miejsc, gdzie zostało użyte i w jakim kontekście. Kontekst bezpośredni jednak wskazuje nam, że jeżeli nie potrafimy znaleźć słów, by wyrazić, to co czujemy, nawet nasze westchnienia docierają do Boga poprzez Ducha, który w nas mieszka. Bóg, dzięki swojemu duchowi doskonale wie nie tylko to, co mówimy, ale także to, co skrywają nasze westchnienia.

W komentarzu biblijnym Jamiesona Fausseta Browna zauważono, że:

„Kiedy z trudem wyrażamy pragnienia naszych serc słowami i odkrywamy, że nasze najgłębsze emocje są najbardziej niewyrażalne, «jęczymy» pod wpływem tej odczuwanej niemożności. Lecz te westchnienia nie są daremne. Bo «Sam Duch» jest w nich, nadając emocjom, które On sam rozpalił, jedyny język, do jakiego są zdolne …”

Kiedy nie widzimy rozwiązania naszych problemów i nie wiemy, o co i jak się modlić, wówczas Boży Duch wspiera nas, i jest nam pomocą. Zwrot „niewysłowione westchnienia” wskazuje, że to, czego nie jesteśmy w stanie wyrazić słowami, jest dla Boga doskonale zrozumiałe.
Czy taki sposób zrozumienia tego wersetu ma uzasadnienie w kontekście 8 rozdziału?

Kontekst Rzymian 8:26

Przyjrzyjmy się, o czym mówią inne wersety. W 28 (BW) czytamy:

„A wiemy, że Bóg współdziała we wszystkim ku dobremu z tymi, którzy Boga miłują, to jest z tymi, którzy według postanowienia jego są powołani.”

Wynika z tych słów, że Bóg z nami współdziała… ku dobremu. Bóg ma wgląd w nasze wnętrze nie poprzez mieszkającą w nas trzecią osobę, ale swojego Ducha.
Ten Duch jak czytamy w wersecie 16,  „… świadczy wespół z duchem naszym, że dziećmi Bożymi jesteśmy„.
Porównanie Ducha Boga z duchem ludzkim pokazuje wyraźnie, że nie należy rozumieć Ducha Bożego jako odrębnej od Boga osoby. Tak jak Duch Boży jest integralną częścią Boga, tak też duch ludzki jest integralną częścią człowieka.
To, że nie chodzi o osobę, ale pewną inspirację, natchnienie czy bodziec wynika z porównania, które znajdziemy w 15 wersecie (Biblia Poznańska):

„Nie otrzymaliście przecież ducha niosącego niewolę, która by znów miała rodzić strach, lecz otrzymaliście Ducha dającego synostwo, dzięki czemu możemy wołać: Abba! Ojcze!”

Duch niewoli i duch synostwa nie są odrębnymi od Boga osobami. „Duch niewoli” odnosi się do postawy, stanu serca lub duchowej rzeczywistości, w której człowiek żyje, będąc w oddaleniu od Boga. Z kolei „ducha synostwa”, otrzymujemy po uznaniu nas za dzieci Boże, po tym, jak uwierzyliśmy w Jezusa jako Zbawiciela. Ten duch zmienia nasz status, z niewolników grzechu na wolne dzieci Boże.
W kolejnych wersetach pokazano różnicę między takim cielesnym a duchowym człowiekiem. Paweł kontrastuje życie „według ciała” (w niewoli grzechu) z życiem „według Ducha”, czyli życiem ludzi duchowych. Zobacz wersety 13 oraz 14:

„Jeśli bowiem według ciała żyjecie, umrzecie; ale jeśli Duchem sprawy ciała umartwiacie, żyć będziecie.
Bo ci, których Duch Boży prowadzi, są dziećmi Bożymi.”

Nie chodzi o to, że sprawy cielesne umartwiamy trzecią osobą Boga. Kierując się w życiu Duchem Bożym, stajemy się ludźmi duchowymi.
Na koniec werset 8:23, który również naszym zdaniem potwierdza to, że Duch  nie jest odrębną od Boga osoba.

„A nie tylko ono, lecz i my sami, którzy posiadamy zaczątek Ducha, wzdychamy w sobie, oczekując synostwa, odkupienia ciała naszego.”

Czy można mieć „zaczątek osoby”?

Zwrot „zaczątek” czy „zadatek” (zob. 2 Koryntian 1:21,22) ducha naszym zdaniem wskazuje, że nie chodzi w tych wersetach o trzecią osobę Boga. Nie można komuś dać „zadatku” osoby. Zobacz artykuł: „Duch Święty jako zadatek”.

Zakończenie

Jak w powyższym kontekście należy rozumieć werset z Rzymian 8:26? Czy Paweł w 8 rozdziale naucza o wstawiennictwie odrębnej od Boga osoby? Z kontekstu taki wniosek nie wynika. A co wynika?

Chrześcijanie podobnie jak inni ludzie smucą się i doznają wielu boleści. Takie trudne, a nawet tragiczne  chwile w życiu chrześcijanina mogą sprawić, że nie mamy siły nawet się modlić.
Bóg jednak udzielając nam swojego Ducha, doskonale zna nasze „niewypowiedziane westchnienia” i bez słów nas rozumie.

Jeżeli jednak założymy, że Duch Święty jest tożsamy z Bogiem, ale modli się za nas, to rodzi się pytanie: Czy Bóg modli się (wstawia się) wówczas do samego siebie? Brzmi to absurdalnie, ale tak właśnie by było, gdyby Bóg był „Trójcą”.

Zakładając poprawność trynitarnej interpretacji omawianego  wersetu, to wstawiający się za nas do Boga Duch Święty odgrywałby rolę pośrednika!

Z Pisma Świętego, natomiast jasno wynika, że jedynym pośrednikiem między Bogiem a ludźmi jest Jezus Chrystus!  W 1 Tymoteusza 2:5 (BW), czytamy:

„Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek Chrystus Jezus.”

Pismo Święte nie naucza nas o dwóch pośrednikach. Zrozumienie i uznanie tej wyraźnie objawionej nauki biblijnej wykazuje błędność interpretacji trynitarzy względem omawianego wersetu. Pan Jezus jako odrębna osoba, ze swą wolą i doświadczeniem, z upoważnienia Boga pełni rolę jedynego pośrednika między ludzkością a Stwórcą. Duch Święty, nie może zatem pełnić funkcji takiego pośrednika.

Warto przy tym podkreślić, że Duch nie ma jakiejś „swojej woli” czy odrębności od Boga! Ducha udziela nam i dysponuje nim bowiem Bóg!
W liście do Hebrajczyków 2:4 (BT II) czytamy:

„Bóg zaś uwierzytelnił je znakami, cudami, różnorakimi przejawami mocy i udzielaniem Ducha Świętego według swej woli.”

Pisaliśmy o tym szerzej w artykule: „Czy Ducha Świętego można udzielać”?

„Gdyby Duch Święty był „trzecią osobą Boga” (odrębną od Boga Ojca), to przecież oczywiste byłoby to, że jest „Udzielającym” – swego: wsparcia, mocy, darów, itd. […] Duch Święty jest w dyspozycji Ojca co przeczy równości rzekomo równych sobie osób boskich. To z woli Ojca Duch Święty jest „udzielany” (BT),  rozdawany (Wujek),  czy rozdzielany (BP).”

Doszukiwanie się w Duchu w 8 rozdziale listu do Rzymian „trzeciej osoby Boga”, wykracza  poza kontekst tego, co pisał Paweł. Takie rozumienie tego wersetu pokazuje tendencję do wyszukiwania i interpretowania wersetów w sposób, który ma potwierdzać z góry założone trynitarne przekonania.