Czy Szczepan modli się do Jezusa?

W Dziejach Apostolskich 7: 59-60 czytamy (BT):

„Tak kamienowali Szczepana, który modlił się: Panie Jezu, przyjmij ducha mego!”

Trynitarianie próbują w oparciu o te myśli budować poniższą argumentację.

Skoro Szczepan modli się do Pana Jezusa, to dowodzi to „równości  co do mocy„ Syna Bożego i Boga Ojca.

Nic jednak takiego z tego wersetu nie wynika. Czy powinno nas dziwić , że widząc „Syna Człowieczego po prawicy  Boga” – Szczepan zwrócił się do Niego jako do wyznaczonego przez Boga  „pośrednika” w kontaktach między Bogiem a ludźmi?

Bóg Ojciec posyła Syna w roli Zbawiciela i powierza mu pełnię władzy. W Dziejach Apostolskich 5:31 (BW) czytamy:

„Tego wywyższył Bóg prawicą swoją jako Wodza i Zbawiciela, aby dać Izraelowi możność upamiętania i odpuszczenia grzechów.”

Biorąc to pod uwagę nie powinno nas dziwić, że Szczepan zwrócił się do Jezusa. Miał na pewno w pamięci słowa Chrystusa obiecujące, że będzie z uczniami, aż do zakończenia świata. Nie dziwi więc, że Jezus chciał być ze Szczepanem w chwili jego śmierci.

Fakt  ten nie dowodzi jednak  „równości” Jezusa z Bogiem Ojcem, gdyż Szczepan w mowie przed Arcykapłanem wyraźnie odróżnia Boga od Jezusa. W Dziejach Apostolskich 7:32 (BW), Szczepan mówi o Bogu Abrahama i Izaaka, i Jakuba. (porównaj z Mateusza 22:32.)

„Jam jest Bóg ojców twoich, Bóg Abrahama i Izaaka, i Jakuba. A zatrwożony Mojżesz nie śmiał się przypatrywać.”

Koniec sprawozdania możemy poznać z Dziejów Apostolskich 7:55-56 gdzie czytamy wg. BT.

„A on pełen Ducha Świętego patrzył w niebo i ujrzał chwałę Bożą i Jezusa, stojącego po prawicy Boga.  I rzekł: Widzę niebo otwarte i Syna Człowieczego, stojącego po prawicy Boga„ .

Szczepan nie widzi „Trójcy”, ale właśnie Boga Abrahama i Izaaka, i Jakuba oraz Jezusa stojącego po prawicy tego Boga!

Czy nie zastanawia to, że w tej wizji nie było widać  trzeciej osoby Boga czyli Ducha Świętego! Dlaczego, Szczepan ujrzał w wizji  obok  Boga tylko Pana Jezusa.

Modlitwa czy wzywanie imienia Jezus

Jeżeli chodzi o użyte w wersecie z Dziejów Apostolskich słowo modlił się, to zdaniem słynnego uczonego Williama E. Vine’a w tej wypowiedzi greckie słowo epikaléo znaczy: „Wołać, wzywać, odwoływać się do jakiejś zwierzchności” (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words).

Co ciekawe Paweł użył tego samego słowa, gdy oznajmił: „Odwołuję się do Cezara!” (Dz. Ap. 25:11 BT).

W konkordancji w systemie Stronga słowo to zostało opatrzone Nr 1941. Czy nie dziwne jest to, że tylko w jednym miejscu w BG oddano to słowo jako „modlitwa„?

W Grecko-Polskim Słowniku Stronga  na str. 292 znajdujemy jedno ze znaczeń (całość na skanie poniżej):

• wzywać:
• wzywać w swojej obronie, na swoją korzyść:
• kogoś na pomoc;
• jako swojego świadka;
• jako swojego sędziego;
• odwoływać się do;

Wzywać kogoś na świadka, czy na pomoc, jak widzimy nie oznacza modlenia się.

W  popularnym przekładzie Wujka omawiany werset przetłumaczono: „I kamionowali Szczepana wzywającego a mówiącego: Panie Jezu! przyjmij ducha mojego”. Podobnie czytamy w kilku innych tłumaczeniach.

Jak tłumaczą ten werset niektóre przekłady

(NBG)  Zatem kamienowali Szczepana, a on przyzywał Boga i mówił: Panie Jezu, przyjmij mojego ducha.
(PNP3)  Kamienowali tam Szczepana, który wzywał imienia Pana i mówił: Panie Jezu, przyjmij mego ducha.
(NW-P)  I kamienowali Szczepana, a on błagał i mówił: „Panie Jezusie, przyjmij ducha mego”.
(PBD)  I kamienowali Szczepana, wzywającego imienia [Pana] i mówiącego: Panie Jezu, przyjmij mego ducha.
(Słowo Życia)  Rzucali kamieniami w Szczepana, a on wołał: „Panie Jezu, przyjmij mego ducha”.

Historyk Wierusz Kowalski w książce „Chrześcijaństwo” wydanej przez KAW 1988r zauważył, że dla pierwszych chrześcijan  było nie do pomyślenia zanosić modlitwy bezpośrednio do Jezusa.

„Dotąd na ogół modlono się do Boga Ojca za pośrednictwem Jezusa Chrystusa. Jezusa można było tylko wzywać (Invocare, nie adorare) bo był, żywy i duchowo obecny w Kościele. Ale modlić się do niego uwłaczało w oczach wielu monoteistycznemu pojęciu Boga.„

Ważnym dla nas przykładem, są modlitwy Jezusa. Jeżeli mamy być naśladowcami Jezusa, to czyż adresatem naszych modlitw nie powinien być Jego Ojciec?

A może listy apostolskie wniosły zmianę w tym temacie? W liście do Efezjan 5:20 (BWP) czytamy:

„I nie przestawajcie też dziękować za wszystko Bogu Ojcu w imię Pana naszego Jezusa Chrystusa.”

Zobaczmy również list do Kolosan  3:17

„I czegokolwiek dokonujecie słowem lub czynem, wszystko czyńcie w imię Pana Jezusa, składając przez Niego dziękczynienie Bogu Ojcu.

Podobne nauczanie znajdujemy w Filipian 4:6,7 (BT2):

„O nic się już zbytnio nie troskajcie, ale w każdej sprawie wasze prośby przedstawiajcie Bogu w modlitwie i błaganiu z dziękczynieniem. A pokój Boży, który przewyższa wszelki umysł, będzie strzegł waszych serc i myśli w Chrystusie Jezusie.”

Czy „wzywać” to to samo co „modlić się?

Musimy tu podkreślić, że poza słowem wzywać (gr. epikaléo) w Biblii  znajdujemy także inne słowo „proseuchomai” oraz „proseuche„.

W systemie Stronga słowo proseuchomai oznaczono numerem G4336 oraz słowo proseuche numerem G4335 . Te dwa słowa tłumaczone są na modlitwa, modlić się, prosić, błagać, dom modlitwy. Łącznie słowa te występują w NT aż 85 razy. Poniżej przykłady z konkordancji Stronga (Klikając w skan powiększysz go):

Jak widzimy tutaj nie ma wątpliwości, że chodzi o modlitwę. Porównaj zatem słowo epikaléo oraz proseuchomai użyte w Pismach w obu skanach z konkordancji Stronga.

Łatwo zauważysz,  że w stosunku do Pana Jezusa proseuchomai lub proseuche nie było używane. Co innego zatem kogoś wzywać, a co innego się do niego modlić.

Są w Piśmie oczywiście przypadki rozmowy z Jezusem np. Pawła, ale czy była to modlitwa?

W Grecko-Polskim Słowniku Stronga  o rzeczowniku proseuche G4335 czytamy:

• modlitwa skierowana do Boga
• miejsce wyznaczone bądź przystosowane do zanoszenia modlitw;

Natomiast o czasowniku proseuchomai G4336 napisano:

• zanosić modlitwy, modlić się

Modlitwa przy wyborze apostołów

Zwolennicy zanoszenie modlitw do Pana Jezusa, cytują często Dz. Ap. 1:24,26. argumentując, że Panem, do którego się modlono był Jezus, gdyż on wybierał dwunastu apostołów.

„Potem modlili się tymi słowy: Ty, Panie, który znasz serca wszystkich, wskaż z tych dwóch jednego, którego obrałeś, … I dali im losy; a los padł na Macieja, i został dołączony do grona jedenastu apostołów.”

Kto jest wspomnianym tu Panem? Zgodzimy się, że możemy ten zwrot odnieść do Jezusa jak również do Boga. W 1 Królów 8:39 czytamy jednak, że zwrot „który znasz serca wszystkich” odniesiono do Pana YHWH.

„…  Ty bowiem znasz jego serce, gdyż Ty jedynie znasz serca wszystkich synów ludzkich„

Kolejnym argumentem przemawiającym za modlitwą do Boga, a nie Jezusa jest rzucenie losów. W ST poprzez losy Urim i Tummim wydawał wyroki tylko JHWH Bóg!

Faktem jest, że o Jezusie czytamy wielokrotnie, że jest naszym Panem, niemniej Pan może dotyczyć również Boga jak ma to miejsce w sprawozdaniu z Dz. Ap. 4:24,26.

„Ci zaś, gdy to usłyszeli, podnieśli jednomyślnie głos do Boga i rzekli: Panie, Ty, któryś stworzył niebo i ziemię, i morze, i wszystko, co w nich jest,

Powstali królowie ziemscy i książęta zebrali się społem przeciw Panu i przeciw Chrystusowi jego.”

Do kogo się modlono, i kogo nazwano tu Panem?

Jak widzimy dokładna analiza Dz. Ap. 1:24 pokazuje, że owym Panem nie koniecznie musi być Jezus. Podobnie jak w cytowanych Dz. Ap. 4:24,26 może chodzić o Pana Boga.

Czy jednak Bóg miał swój udział w wyborze apostołów?

Zwróćmy uwagę czy tak nie było. Przeczytajmy Łukasza 6:12,13.

„I stało się w tych dniach, że wyszedł na górę, aby się modlić, i spędził noc na modlitwie do Boga. A gdy nastał dzień, przywołał uczniów swoich i wybrał z nich dwunastu, których też nazwał apostołami”

Czego naucza Pismo Święte w kwestii modlitw?

Uważamy, że modlitwa, to osobista sprawa każdego chrześcijanina. My bazujemy na tym czego nas uczy Pan Jezus,w ewangelii Mateusza 6:9 (KOW):

„Tak oto macie się modlić: Ojcze nasz, któryś jest w niebiesiech, święć się imię twoje.”

W innym sprawozdaniu w Łukasza 11:2 (BW), na prośbę uczniów „Panie, naucz nas modlić się„, Jezus to czyni ucząc ich jak czytamy :

„Wtedy rzekł do nich: Gdy się modlicie, mówcie: Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię twoje, przyjdź Królestwo twoje, 

Jezus uczył dokładnie tego, co sam czynił. W Łukasza 6:12 czytamy.

„I stało się w tych dniach, że wyszedł na górę, aby się modlić, i spędził noc na modlitwie do Boga.”

Czy Jezus modlił się sam do siebie? Nie. Jezus modlił się do Boga, którego uważał za swojego Ojca.

Ile znasz modlitw z Nowego Testamentu kierowanych do Jezusa? Poza Szczepanem, który go wzywał, modlitwy kierowane były do Boga przez Jezusa, na co wskazują chociażby poniższe wersety.

Jedynemu Bogu, Zbawcy naszemu, niech będzie przez Pana naszego Jezusa Chrystusa cześć i chwała, moc i panowanie przed wszystkimi czasy, teraz i po wszystkie wieki. Amen (Judy 1:25 – BWP)

Na wstępie składam dzięki Bogu mojemu przez Jezusa Chrystusa za was wszystkich za to, że wiara wasza jest ogłaszana po całym świecie. (Rzymian 1:8)

I wszystko, cokolwiek czynicie w słowie lub w uczynku, wszystko czyńcie w imieniu Pana Jezusa, dziękując przez niego Bogu Ojcu. (Kolosan 3:17 BW)

Pośrednik i droga do Boga

Nie wolno nam również zapominać o Jezusie, jako pośredniku pomiędzy Bogiem a ludźmi, o czym czytamy w 1 liście do Tymoteusza 2:5 (BT)

” Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek, Chrystus Jezus”

Warto przeanalizować te słowa w kontekście wersetu z 1 Tymoteusza 2:1 mówiącego o modlitwie.

Dlatego też, w ewangelii Jana 14:6, czytamy, że Pan Jezus jest jedyną drogą do Boga,  a nie celem tej drogi!

„Odpowiedział mu Jezus: Ja jestem drogą i prawdą, i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze Mnie„

Niema innej drogi prowadzącej do naszego niebiańskiego Ojca.

Modląc się bezpośrednio do Jezusa, pomijamy jego rolę jako pośrednika, arcykapłana i drogi do Ojca o czym czytamy w Efezjan 2:18 (BW)

„Albowiem przez niego mamy dostęp do Ojca, jedni i drudzy w jednym Duchu.”

Podobnie czytamy w Hebrajczyków 7:25 oraz Efezjan 2:18.

„Dlatego też może zbawić na zawsze tych, którzy przez niego przystępują do Boga, bo żyje zawsze, aby się wstawiać za nimi.”

„Albowiem przez niego mamy dostęp do Ojca, jedni i drudzy w jednym Duchu”

Jana 14:14

Niektórzy zwracają uwagę na wypowiedź z Jana 14:14 gdzie wg. BT czytamy:

„Jan 14:14 O cokolwiek prosić Mnie będziecie w imię moje, Ja to spełnię.”

Czy te słowa sugerują, że mamy modlić się do Jezusa?

Zobaczmy ten werset jak jest oddany w innych przekładach:

Jeśli o co prosić będziecie w imieniu moim, spełnię to.(BW)

Spełnię to, jeśli prosić będziecie w moim imieniu. (Przekład Współczesny)

Jeźli o co będziecie prosić w imieniu mojem, ja uczynię. (Biblia Gdańska)

Niektóre przekłady Biblii nie zawierają w tym wersecie zaimka tłumaczonego na „Mnie”. Dlaczego?

Nie możemy bowiem prosić Jezusa w Jego imię. Abo prosimy Jezusa albo Boga w imię Jezusa. Ta nielogiczność proszenia Jezusa w Jego imieniu znika, gdy modlitwa kierowana jest nie do Jezusa, ale w imię Jezusa do Boga.

Takie tłumaczenie popiera kontekst z Jana 15:16 (BW)

„Nie wyście Mnie wybrali, ale Ja was wybrałem i przeznaczyłem was na to, abyście szli i owoc przynosili i by owoc wasz trwał — aby wszystko dał wam Ojciec, o cokolwiek Go prosicie w imię moje.”

Podobną myśl znajdziemy w Jana 16:23 „O cokolwiek, byście prosili Ojca w imieniu moim, da wam.” oraz w Jana 16:26,27.

Na ciekawy argument zwrócił uwagę Orygenes w swojej pracy „O modlitwie”:

„Widzicie tedy, jak wielki dar otrzymaliście od mojego Ojca, że przez odrodzenie we Mnie otrzymaliście „ducha przybrania za synów”, abyście się zwali „synami Bożymi” i moimi braćmi. Czytaliście słowa, jakie przez Dawida powiedziałem o was do Ojca: „Obwieszczę Imię Twoje mym braciom i chwalić Cię będą pośród zgromadzenia”. Nieuzasadnioną jest rzeczą, aby ci, którzy jednym i tym samym Ojcem zostali zaszczyceni, modlili się do brata.  […].””

Bóg Ojciec a Syn Boży

W nawiązaniu do modlitwy, której uczy nas Jezus „Ojcze nasz„, warto zastanowić się co kryje się w słowie „nasz”

W  ewangelii Jana 20:17 (BW) Jezus wyjaśnia:

„….  Wstępuję do Ojca mego i Ojca waszego, do Boga mego i Boga waszego. ”

Tak więc JHWH jest Bogiem i Ojcem Pana Jezusa, jak również naszym.

Jezus przychodząc na ziemię “wykupił nas” z niewoli grzechu, „abyśmy dostąpili usynowienia“, jak czytamy w Galatów 4:1-5.

Mając ducha synostwa (zgodnie z Rzymian 8:15 wg. Biblii Warszawskiej), możemy zwracać się do Boga „Abba, Ojcze!„. Dokładnie tak jak czynił Chrystus w Marka 14:36.

Takim aramejskim zwrotem dzieci zwracały się do kochającego ojca, gdyż słowo Abba mieści w sobie sens zwrotów „tatuś” i „tata”. Pomimo tego, słowo „Abba” zachowuje szacunek i dostojeństwo kryjące się w zwrocie „Ojciec”.

Z listu do Galatów 4:6 dowiadujemy się, że dzięki przyjęciu do serca Pana Jezusa możemy tak czule zwracać się do Boga.

„A ponieważ jesteście synami, przeto Bóg zesłał Ducha Syna swego do serc waszych, wołającego: Abba, Ojcze!„

Czego uczymy się z tych wersetów o kierunku naszych modlitw?

Czy modlitwy kierowane do Jezusa nie są przekroczeniem granicy zbliżając nas do trynitaryzmu jak również „Jedności Bóstwa”?

Poprzez zacieranie różnicy pomiędzy Ojcem a Synem i niezrozumieniem roli Mesjasza zaczęto rozważać współistotność Boga i Jezusa. Doprowadziło to do zrównania rangi Ojca i Syna, a w rezultacie położono podwaliny pod dogmat „Trójcy” czy „Jedności Bóstwa”.

Grecka filozofia odsunęła na bok, hebrajskie rozumienie Boga, a także tego kim jest Mesjasz. Swój nie mały wpływ na zastąpienie Boga Jezusem, miał również antysemityzm.

Mało kto dzisiaj rozumie, że NT jest kontynuacją ST, i z niego jednoznacznie wynika. Niestety „chrześcijaństwo” odcięło się od hebrajskich korzeni, a Boga JHWH zastąpiono Jezusem. Imię JHWH zostało usunięte z wielu przekładów, a niektórzy znajdując w ST tetragram lub słowo PAN czytają w tym miejscu Jezus!

Podsumowanie

Analizując Pismo nie znajdujemy ani jednego wersetu mówiącego, że ktokolwiek z uczniów modlił się do Pana Jezusa. Przyznajemy przy tym, że możemy Pana Jezusa wzywać (gr. epikaléo).

Takie wzywanie imienia Pana znajdujemy w słynnym „marana tha”, jak również w Objawieniu 22:20 w słowach: „przyjdź, Panie Jezu!„. Czy jest to modlitwa oceńcie sami. Również w modlitwie, kierując ją poprzez Jezusa, wzywamy jego imienia.

W ogrodzie Eden JHWH rozmawiał z Adamem i Ewą, ale czy ta rozmowa była modlitwą?

Pozostaje do rozważenie również kwestia dotycząca pośrednika  i arcykapłana.

Jeżeli Pan Jezus wie, o co prosimy i za co Bogu dziękujemy czy jest konieczność zwracania się do Niego osobiście? Wszakże powiedziane jest „Ja i Ojciec jedno jesteśmy„.

Przy dogmacie Trójcy, warto się zastanowić dodatkowo nad poniższymi pytaniami:

Czy właściwe jest modlić się tylko do części Boga, czyli jednej z trzech osób? Czy modląc się do „kompletnego” Boga, powinniśmy modlić się jednocześnie do trzech osób?

A jak modlimy się do Jezusa, o ducha świętego, to czyż bezpośrednio do „Ducha Świętego”, nie było by prościej się zwrócić?

Czy znasz z Biblii, chociażby jedną modlitwę do Ducha Świętego? (zob. modlitwy do Ducha Świętego) A może znasz kogoś kto modli się do Boga jako całej Trójcy Świętej?

Reasumując, rzeczywiście, znajdujemy w Piśmie jak Szczepan wzywa Jezusa, który mu się ukazał. Nie znajdujemy jednak wyraźnej nauki apostołów, o możliwości zanoszenia modlitw do kogoś innego poza naszym niebiańskim Ojcem. Takie nauczanie byłoby niezbędne, zważywszy że byłaby to „nowość” w stosunku do tego co o modlitwie mówi Stary Testament.

Jeżeli pojawiają się wątpliwości, staramy się trzymać tego czego Jezus uczył o modlitwie.

Mat 6:6 (KUL) „Ty zaś, gdy chcesz się modlić, wejdź do twojej izdebki i zamknąwszy drzwi, módl się do Ojca twojego, ...”

Mat 6:9 (BW) „A wy tak się módlcie: Ojcze nasz, któryś jest w niebie, Święć się imię twoje,„

Więcej na temat modlitwy znajdziesz w linku.