To czyńcie na moją pamiątkę

Jezus w Łukasza 22:19 wypowiedział słowa, które zachęcają nas do godnego odchodzenia ostatniej wieczerzy, jaką spożył przed śmiercią z apostołami.

“Następnie wziął chleb, odmówiwszy dziękczynienie połamał go i podał mówiąc: “To jest Ciało moje, które za was będzie wydane: to czyńcie na moją pamiątkę“. (BT-2 v.1.4) “

W wielu grupach wyznaniowych to święto, czy uroczystość przebiega w różny sposób.

Wszyscy jednak (tak myślę) będą zgodni z tym, że to święto dotyczy Pana  Jezusa, jego ostatniej wieczerzy przed jego śmiercią, zmartwychwstania, jak również ofiary jaką ze swojego życia złożył za nas wszystkich?

Z uwagi na tematykę tego bloga, będziemy chcieli w tym wpisie zastanowić się, nad ważnymi pytaniami. Pytaniami, które mogą się  nasunąć w związku z tym świętem, wszystkim, którzy wierzą w Trójcę.

1. Jak fundamentalne zdarzenia, które są podstawą świętowania czy uczestnictwa w religijnych uroczystościach, przeczą dogmatowi o Trójcy Świętej?
2. Co w tym temacie ma do „powiedzenia” symbolika w trynitarnych kościołach związana z tym świętem?
3. Jak i kiedy należy obchodzić tą uroczystość?

Jak już wspomnieliśmy sednem uroczystości związanych z “Wielkanocą”  czyli “Ostatnią Wieczerzą”, jest przypominanie o ofierze Pana Jezusa, Jego śmierci, okupie, jak również zmartwychwstaniu.

Nie jest to dobra wiadomość dla zwolenników trynitarnego dogmatu. Każdy z tych aspektów zaprzecza bowiem nauce o Trójcy. Dlaczego tak uważamy?

Śmierć Jezusa

Po pierwsze z Pisma Świętego jasno wynika, że Bóg posiada nieśmiertelność, więc nie może umrzeć. Rodzi się zatem pytanie kto umarł? Druga osoba Pana Boga?

Z punktu widzenia Trójcy nie jest to możliwe, a jednak Pismo naucza, że Jezus “oddał na śmierć swoją duszę“, jak zapowiedział to Izajasz 53:12. W ewangelii Marka 10:45 (BT) zostało to potwierdzone poniższymi słowami samego Jezusa:

“Albowiem Syn Człowieczy nie przyszedł, aby mu służono, lecz aby służyć i oddać swe życie na okup za wielu. “

Oddanie swojego życia, to coś więcej niż uśmiercenie samego ciała. Śmierć Pana Jezusa jako rzekomej drugiej osoby Boga, rodzi pytanie. Co się działo z Trójcą przez 3 dni przebywania Jezusa w grobie?

Zakładając natomiast, że w niebie nadal jest obecna druga osoba, śmierć Jezusa staje się fikcyjna i trudno jest mówić o tym, że oddał On na okup swoje życie.

Czy zatem chrześcijanie mają obchodzić śmierci Boga? Przyznamy, że zwrot “śmierć Boga” brzmi co najmniej niedorzecznie.

Podobnie problematyczny dla trynitaryzmu jest temat zmartwychwstania.

Zmartwychwstanie Jezusa

W założeniu, że Trójca w trzech osobach cały czas istnieje w niebie, trzeba zadać pytanie, kto został przywrócony życiu?

Problemem jest również pytanie, czy Pan Jezus sam siebie wzbudził z martwych? Pismo w tym temacie jasno naucza:

Dzieje Ap.  3:15 (BW) “I zabiliście Sprawcę życia, którego Bóg wzbudził z martwych, czego my świadkami jesteśmy”

Rzymian 4:24 (BW) “…  którzy wierzymy w tego, który wzbudził Jezusa, Pana naszego, z martwych”

Galatów 1:1 (BW) “Paweł, apostoł nie od ludzi ani przez człowieka, lecz przez Jezusa Chrystusa i Boga Ojca, który go wzbudził z martwych“

Nie ulega wątpliwości, że to Bóg Ojciec wzbudza Jezusa z martwych. Dlatego śpiewamy Alleluja czyli “Chwalcie Jah(we)” (zob. przypis BT. II do Objawienia 19:1).

Jeżeli wierzymy w Trójcę, to wierzymy, że Bóg wzbudza Jezusa, który to Jezus jest tegoż Boga częścią i cały czas przebywa w niebie. Brzmi to skomplikowanie, nieprawdaż?

Jeżeli się z tym nie zgadzamy, to musimy uznać, że w niebie po śmierci Jezusa była tylko “dwójca” osób.

Jak widzimy również zmartwychwstania Jezusa przemawia na niekorzyść trynitarnego dogmatu. Twierdzenie, że Bóg został zmartwychwzbudzony brzmi równie niedorzecznie jak zwrot śmierć Boga.

Okup Jezusa

Trzecią kwestią związaną z “Wielkanocą” jest to, że śmierć Pana Jezusa była śmiercią ofiarną. Żeby mógł Jezus tą ofiarę złożyć Bogu musiał wystąpić w roli arcykapłana na wzór Melchizedeka. Czy tak uczy Pismo? Zajrzyjmy do Hebrajczyków 2:17 oraz 7:17  (BWP):

“Dlatego właśnie musiał się upodobnić całkowicie do braci; inaczej nie mógłby być miłosiernym i wiernym wobec Boga arcykapłanem, który dokonuje dzieła przebłagania za grzechy całego ludu. “

“W rzeczywistości bowiem tak mówi o Nim Pismo: Jesteś kapłanem na wieki na wzór Melchizedeka“

Czy Bóg może stać się, samemu sobie arcykapłanem? To pytanie pozostawiam czytelnikom do rozważania. Faktem jest, że Jezus zgodnie  z  listem do Hebrajczyków 9:14 złożył ofiarę ze swojego życia nie sobie, ale Bogu.

“O ileż bardziej krew Chrystusa, który przez Ducha wiecznego ofiarował samego siebie bez skazy Bogu, oczyści sumienie nasze od martwych uczynków, abyśmy mogli służyć Bogu żywemu”

Nauka o okupie wskazuje na „równowartość ofiary” za pierwszego człowieka Adama, a tą „równowartością” za człowieka zapewne nie jest „ofiara z Boga”!

Składając Bogu swoje życie w ofierze Jezus staje się pośrednikiem pomiędzy Bogiem a ludźmi, co potwierdza 1 Tymoteusza 2:5,6 (BW):

“Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek Chrystus Jezus, który siebie samego złożył jako okup za wszystkich, aby o tym świadczono we właściwym czasie.”

Pismo jasno naucza, że jest jeden Bóg i jeden pośrednik, który złożył siebie w ofierze jako okup. Tym pośrednikiem i drogą do Boga jest Jezus.

Baranek paschalny

W 1 liście do Koryntian (BWP) 5:7 ofiarę Jezusa przyrównano do ofiary paschalnej.

“Wyrzućcie więc stary kwas, abyście się stali nowym ciastem, bo przecież przaśni jesteście. Chrystus bowiem został złożony w ofierze jako nasza Pascha“

Pascha, to żydowskie święto odbywające się co roku, dnia 14 Nissan. Według kalendarza żydowskiego, w tym to dniu, każda rodzina spożywała Baranka paschalnego.

Porównanie Jezusa do Baranka paschalnego jest bardzo trafne. Tak jak śmierć baranka i pomazanie odrzwia jego krwią ratowało Izraelitów przed śmiercią, tak krew Jezusa ocala nasze życie. W pierwszym liście Piotra 1:18,19 (BP) czytamy:

“świadomi, że nie srebro ani złoto, których wartość przemija, było okupem uwalniającym was z marnego sposobu życia odziedziczonego po przodkach, ale drogocenna Krew Chrystusa – Baranka niepokalanego i bez skazy”

W księdze Objawienia Pan Jezus nazwany jest Barankiem aż jedenaście razy. Przez to, co uczynił dla naszego zbawienia, stał się godny otrzymać od Boga władzę i panowanie. W księdze Objawienia 5:9,12 czytamy na ten temat:

“I taką nową pieśń śpiewają: Godzien jesteś wziąć księgę i jej pieczęcie otworzyć, bo zostałeś zabity i nabyłeś Bogu krwią twoją [ludzi] z każdego pokolenia, języka, ludu i narodu,“

“I mówili wielkim głosem: Godzien jest ten zabity na ofiarę Baranek wziąć moc i bogactwo, mądrość i potęgę, szacunek, chwałę i sławę.”

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na dwukrotnie użyty zwrot “godzien“. Czy tak można wypowiadać się o wszechmocnym Bogu, że jest czegoś godzien? Pomijam tu fakt, że zwój zapieczętowany jest przez Boga, a Jezus jest tym, który jest godny go otworzyć. Czy zgodzisz się z tym, że przy założeniu, że Jezus jest częścią Boga cały ten opis nie ma sensu. Więcej o Baranku i okupie znajdziesz we wpisie “Jezus jako Baranek Boży“.

Wielkanocne symbole

Bardzo często symbolika świąt, poza paroma wyjątkami, niestety nie ma nic wspólnego z Panem Jezusem czy też Pismem Świętym.

Bo co wspólnego z tym świętem może mieć: pomalowane jajko, zajączki, bazie czy “Śmingus-Dyngus” i związane z tym akcesoria do dyngusa?

Czyż nie są to symbole adoptowane do chrześcijaństwa z pogaństwa?

Czy umiemy wytłumaczyć co mają wspólnego zajączki wielkanocne z Jezusem, albo polewanie się wodą w lany poniedziałek?

Często zamiast do Boga i do Mesjasza, którego wysłał aby nas zbawić, trynitaryzm prowadzi do celebrowania pogańskich zwyczajów, którym dano jedynie nalepkę jako „chrześcijańskie”.

W 1 liście do Koryntian 11:20,21  Paweł ostrzega, że wielu zapomina w jakim celu spotykamy się w tym dniu na tej wieczerzy.

“Wy tedy, gdy się schodzicie w zborze, nie spożywacie w sposób należyty Wieczerzy Pańskiej; Każdy bowiem zabiera się niezwłocznie do spożycia własnej wieczerzy i skutek jest taki, że jeden jest głodny, a drugi pijany.”

Czyż nie jest właśnie tak, że zewnętrzne rzeczy jak jedzenie i picie przesłaniają w tym dniu powagę tego co uczynił dla nas Chrystus?

Oczywiście, nie jest to proste aby zmienić nabyte przez lata nawyki. Jesteśmy jednak przekonani, że chęć zyskania uznania Pana uchroni nas przed „mieszaniem” w swym świętowaniu „prawdy z fałszem”. Zobaczmy jak podsumował to apostoł Paweł w 1Koryntian 5:7:

“Usuńcie stary kwas, abyście się stali nowym zaczynem, ponieważ jesteście przaśni; albowiem na naszą wielkanoc jako baranek został ofiarowany Chrystus. “

 Kiedy obchodzić to święto

Prawie do trzeciego wieku naszej ery główną częścią paschalnych uroczystości, było celebrowanie “Ostatniej Wieczerzy”.

Niestety później zaczęto większą uwagę zwracać na zmartwychwstanie. To nowe święto zepchnęło na dalszy plan pierwotnie obchodzoną uroczystość “Ostatniej Wieczerzy”.

Niektórzy historycy uważają, że powodem tego była chęć oddzielenia tego święta od żydowskiej Paschy, obchodzonej do pewnego czasu w tym samym dniu.

Oczywiście zmartwychwstanie Jezusa jest dla chrześcijan ważnym wydarzeniem, ale Pan Jezus nie ustanowił obchodów dnia swojego zmartwychwstania.

Mówiąc: “To czyńcie na moją pamiątkę“, Jezus jasno wskazał, które wydarzenie mamy upamiętniać.

“Ja bowiem otrzymałem od Pana to, co wam przekazałem, że Pan Jezus tej nocy, której został wydany, wziął chleb I dzięki uczyniwszy połamał i rzekł: To jest ciało moje za was [wydane]. Czyńcie to na moją pamiątkę.”

Co znaczy słowo pamiątka?

Ewangeliści jak również apostoł Paweł użyli greckiego słowa anamnesis (Strong 364), które występuje tylko 4 razy w greckich Pismach Biblii.

Trzykrotnie użyto go w związku z obchodzeniem Wieczerzy Pańskiej, ale warto zwrócić uwagę na czwarte użycie tego słowa w liście do Hebrajczyków 10:3 (BW).

“Tymczasem rzecz się ma zgoła inaczej: to właśnie owe ofiary odnawiają co roku pamięć (anamnesis ) o ludzkich grzechach.”

Wnioski pozostawiam czytelnikowi.

Wielki Tydzień

Kolejną niebiblijną ingerencją, jest przesunięcie daty obchodów, w taki sposób, aby dopasować tę datę do dni tzw. Wielkiego Tygodnia.

W ten sposób Wielki Piątek wypada zawsze w piątek a Wielka Sobota w sobotę.

Jednak przy upamiętnianiu konkretnych wydarzeń to właśnie najważniejsza jest data wydarzenia, a nie dzień tygodnia. Ponieważ Żydzi mieli kalendarz księżycowy, a my obecnie opieramy się na kalendarzu słonecznym, święto to (jako rocznica tych wydarzeń) przypada zmiennie, najczęściej na przełomie marca i kwietnia, bynajmniej nie zawsze w piątek!

Tak więc ta zmiana, nie ma żadnego uzasadnienia w Biblii. Żydzi ustalali datę Paschy licząc 14 dni od momentu, jak ukazał się na niebie nów najbliższy wiosennemu zrównaniu dnia z nocą. Przez doliczenie 14 dni otrzymujemy 14 Nisan, w którym to  dniu wypadała żydowska Pascha.

Nie miało żadnego znaczenia, czy ten dzień wypadał w piątek czy poniedziałek.
Właściwą datą będzie zatem dzień odpowiadający 14 Nisan w kalendarzu żydowskim, nie zaś piątek, wyznaczany ze względu na to, że w tym dniu tygodnia zmarł Jezus.

W ciągu pierwszych dwóch stuleci wielu chrześcijan trzymało się tej biblijnej daty. Niektórych w związku z tym nazywano “kwartodecymianami”, od łacińskiego słowa oznaczającego „czternasty”.

Kwartodecymianie zachowywali datę 14 Nisan, w przeciwieństwie do chrześcijan rzymskich, którzy zaczęli większą uwagę przykładać do zmartwychwstania, a nie śmierci Pana Jezusa.

Jak obchodzić?

Elementem takich uroczystości w różnych religiach chrześcijańskich jest: msza, eucharystia, okolicznościowy wykład czy też coroczne spotkanie.

Jedni  spotykają się raz do roku, inni kilka razy w roku lub co tydzień, a jeszcze inni nawet codziennie. W niektórych grupach wierni spożywają tylko „chleb” pod postacią opłatka. W innych wszyscy spożywają chleb i wino, a w jeszcze innych nieliczni spożywają, a reszta tylko „rozpamiętuje” to wydarzenie w roli obserwatorów.

Nie chcemy tutaj  wyrokować co jest a co nie jest słuszne licząc na Wasze komentarze.

Część kościołów trynitarnych wierzy , że podczas uroczystości następuje „przeistoczenie” chleba i wina w „ciało i krew” Pana Jezusa. Inne grupy uważają, że chodzi tu tylko o stosowne symbole krwi i ciała Chrystusa.

Uważamy, że chleb i wino są jedynie „symbolem” czyli wyobrażeniem ciała i krwi Jezusa. Nie dochodzi w czasie celebrowania tej uroczystości do “przemiany” w rzeczywiste ciało i krew.

Chrystus nie zachęcał by swych uczniów do „kanibalizmu” i picia literalnie jego krwi.

Ciało i przelana krew zwracają tu uwagę na ofiarę złożoną za nasze grzechy jako “Bożego Baranka” czyli naszej Paschy.

Kto może i powinien je spożywać?  Spożywać “ciało” i “krew” pod postacią przaśnego chleba i wytrawnego wina powinni ochrzczeni chrześcijanie, którzy wierzą w Jezusa jako Zbawiciela i uważają, że są dziećmi bożymi. Warto przytoczyć w tym miejscy Jana 6:53,54 (BW).

“Na to rzekł im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam, jeśli nie będziecie jedli ciała Syna Człowieczego i pili krwi jego, nie będziecie mieli żywota w sobie.
Kto spożywa ciało moje i pije krew moją, ten ma żywot wieczny, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym.”

Łamanie chleba

W Biblii kilkakrotnie czytamy o zwyczaju “łamania chleba”. Zwróćmy uwagę na Dzieje Apostolskie.

Dzieje Ap. 2:42,46 I trwali w nauce apostolskiej i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach. […] Codziennie też jednomyślnie uczęszczali do świątyni, a łamiąc chleb po domach, przyjmowali pokarm z weselem i w prostocie serca, 

Dzieje Ap. 20:7 A pierwszego dnia po sabacie, gdy się zebraliśmy na łamanie chleba, ….”

Czy te opisy świadczą, że pierwsi chrześcijanie wielokrotnie w roku obchodzili Wieczerzę Pańską? Niektórzy dochodzą do takich wniosków. Inni uważają, że były to “uczty braterskie” (agapy), na których spożywano wspólnie posiłek.

W przekładzie Biblii Nazaretańskiej (2021), w Dziejach Ap. 2:46 czytamy:

“Każdego dnia trwali zgodnie w Świątyni, a łamiąc w domach chleb jedli z radością i prostotą serca”

W przypisie do tego wersetu czytamy:

“Fragment ten wskazuje, jednoznacznie na to, że łamanie chleba jest związane ze zwyczajnym spożywaniem posiłków i nie kryje w sobie żadnego liturgicznego znaczenia.”

O. Nussbaum („Bibel und Liturgie”, 1947, 47, s. 142–143. ) oraz inni komentatorzy uważają, że “łamanie chleba niekoniecznie należy łączyć ze sprawowaniem eucharystii“.

Wspomniane w Dziejach Apostolskich 2:46 „łamanie chleba” odbywało się jak czytamy każdego dnia. Nie jest więc możliwe, żeby chodziło o tak częste obchodzenie Wieczerzy.

Warto w tym miejscu wyjaśnić, że “łamanie chleba” jest powszechnym zjawiskiem na Wschodzie określającym posiłek rodzinny.

W opracowaniu Ks. Wojciecha Surmiaka „ŁAMANIE CHLEBA” W NOWYM TESTAMENCIE czytamy:

“Zdaje się to być szczególnie widoczne w powszechnym zwyczaju panującym na Wschodzie, niezezwalającym na krojenie chleba, ale umożliwiającym jedynie łamanie go. Połamanie się z kimś chlebem symbolizuje zażyłość, przyjaźń, a nade wszystko jest przejawem gościnności.“

Łukasza 24:30, 35

Na takie podejście do tematu, może wskazywać werset z Łukasza 24:30, 35

“A gdy zasiadł z nimi przy stole, wziąwszy chleb, pobłogosławił i rozłamawszy, podawał im. […] A oni też opowiedzieli o tym, co zaszło w drodze i jak go poznali po łamaniu chleba.”

Nie wydaje się, że opisane tu “łamanie chleba” ma związek z upamiętnianiem śmierci Jezusa i Wieczerzą Pańską.  Zdecydowana większość egzegetów jest zdania, że mamy tu do czynienia ze zwykłym posiłkiem, podczas którego zwyczajowo “łamano chleb“. Jezus ukazuje się uczniom i zostaje rozpoznany po tym,w jaki sposób łamie przy posiłku chleb.

Barclay w komentarzu do wersetu 35 napisał:

“Mówi ono jak Jezus został przez nich rozpoznany przy łamaniu chleba. Brzmi to tak, jakbyśmy mieli do czynienia z sakramentem, ale tak nie było. Był to zwyczajny posiłek, w zwyczajnym domu, gdy zwyczajny chleb był łamany i wtedy Jezus został rozpoznany.”

Trzeba również zauważyć, że NIGDZIE w Piśmie poza Ostatnia Wieczerzą “łamanie chleba” nie jest łączone z piciem wina z kielicha Pańskiego. Natomiast jasno “Ostatnia Wieczerza” jest połączona z Paschą, obchodzoną tylko raz w roku na co wskazuje 1 list do Koryntian  5:7 (BT.II).

“…  Chrystus bowiem został złożony w ofierze jako nasza Pascha.“

Historyk Jan Wierusz Kowalski w swojej książce  “Chrześcijaństwo” napisał:

“Przez blisko trzy wieki jedynym świętem chrześcijańskim była Pascha, czyli Wielkanoc.Co prawda nie jest pewne, czy w czasach apostolskich chrześcijanie obchodzili doroczne Święto Zmartwychwstania. Ale przy końcu I w. celebrowanie chrześcijańskiej wersji Paschy, jako rocznicy powrotu Jezusa do życia, było powszechne.”

Niektórzy podają jednak argument z 1 listu do Koryntian 11:26, jako uprawniający ich do częstego obchodzenia tej uroczystości.

Czy z wersetu 26 wynika, że można wielokrotnie w roku spożywać wieczerzę Pańska?

” Albowiem, ilekroć ten chleb jecie, a z kielicha tego pijecie, śmierć Pańską zwiastujecie, aż przyjdzie”

Zwolennicy poglądu, że należy przyjmować chleb i wino często, powołują się na występujące tu określenie ‘ilekroć’.

Czy jednak “ilekroć” można oddać zwrotem “jak często chcecie”?

Jeżeli zajrzymy do Słownika Języka Polskiego PWN to znajdziemy w nim definicję tego wyrażenia:

“Ilekroć – spójnik wskazujący na zależność między regularnie powtarzającymi się zdarzeniami, zjawiskami, np. w zdaniu: “Ilekroć chcę pójść na spacer, zaczyna padać deszcz”

Zwrot ten nie mówi nam, że mamy coś czynić  często, ale wskazuje na “zależność zachodzącą między regularnie powtarzającymi się faktami“.

Zawsze kiedy ma miejsce jedno wydarzenie, automatycznie towarzyszy mu inne. I tak też trzeba rozumieć słowa Jezusa: zawsze kiedy obchodzimy Wieczerzę Pańską, upamiętniamy w ten sposób śmierć Jezusa.

Greckie “hosakis” (Strong 3740) występuje 3 razy w Piśmie. W 1 listu do Koryntian 11:26 oraz 25 wersecie. Trzeci raz to słowo jest użyte w Księdze Objawienia 11:6(BW).

“Oni mają moc zamknąć niebiosa, aby nie padał deszcz za dni ich prorokowania; mają też moc nad wodami, by je zamieniać w krew i dotknąć ziemię wszelką plagą, ilekroć zechcą.”

Dwóch świadków z tego wersetu, może dotknąć plagą ziemię ilekroć zechcą, co nie oznacza, że mają to robić często.

Przeciwko częstemu obchodzeniu wieczerzy 14 Nissan świadcz wcześniejsze słowa Pawła z 1 Koryntian 11:23 (BW).

“Albowiem ja przejąłem od Pana to, co wam przekazałem, że Pan Jezus tej nocy, której był wydany, wziął chleb”

Chodzi tutaj o konkretną noc, a tą nocą była ostatnia wieczerza spożyta z uczniami.

Oczywiście niektórzy chrześcijanie obchodzą ten dzień częściej niż raz w roku. Uważamy, że jest to sprawa osobista. My pozwoliliśmy sobie wyrazić tylko nasz pogląd i nasze zrozumienie Pisma w tej kwestii.

Alleluja

Trynitaryzm, usunął w cień naukę o tym, że Pan Jezus jest Bożym Mesjaszem, Bożym Barankiem, oraz Bożym Dziedzicem.

Jakże cieszymy się, że  jako nietrynitarni chrześcijanie, możemy w związku ze zmartwychwstaniem Pana Jezusa mówić innym Alleluja. Jak możemy przeczytać w wielu słownikach zwrot Alleluja (Hallelujah) tłumaczy  się właśnie na “Sławcie Jahwe”.

Możemy w ten sposób oddać cześć Temu, który wskrzesił z martwych Pana Jezusa i otworzył przed nami drogę do zbawienia!

Rozmyślając o drodze Pana Jezusa od śmierci do zmartwychwstania, mamy możliwość pojąć ogrom miłości, do nas grzesznych ludzi zarówno Boga Ojca jak i Pana Jezusa, który wykonał Bożą misję zbawienia ludzkości.  Jakże smutne jest to, że dla wielu ludzi chwalebne „Alleluja” jest tylko napisem na mazurku, a baranek dekoracją koszyka wielkanocnego.

Podsumowując: uważamy, że nie ma nic złego w okazywaniu radości ze zmartwychwstania naszego Pana. Musimy jednak pamiętać, że Pan Jezus wskazał, abyśmy upamiętniali dzień Ostatniej Wieczerzy, a nie dzień Jego zmartwychwstania.

Przypominając sobie co uczynił dla nas Jezus Chrystus i widząc w perspektywie Jego zmartwychwstanie i wywyższenie, możemy świadomie świętować i śpiewać radosne ALLELUJA!